• 5013 km in volle autonomie in 74 dagen: een wereldrecord!
• Unieke set meteorologische waarnemingen over de impact van de valwinden
• Nieuwe expeditieroute in onbekend Oost-Antarctica
• Wind als derde teamlid: 100% groene expeditie
• Teamwerk tussen twee generaties op het ijs
• Spectaculaire 3D filmdocumentaire
Brussel, 28 februari 2012 – Uiterst tevreden over de baanbrekende Antarctic ICE Expeditie keren poolreizigers Dixie Dansercoer en Sam Deltour terug naar België op 28 februari. Na een expeditie van 74 dagen, 5013 km en bijna 100 dagen op het ijs kunnen beide poolreizigers terugblikken op één van de meest extreme expedities van de laatste 100 jaar op Antarctica.
Op 4 november 2011 startten Dixie en Sam met de grootste uitdaging ooit op Antarctica sinds de ontdekking van de Zuidpool: Antarctic ICE of de langste autonome expeditie in het laatste nog nooit geëxploreerde gebied op deze planeet, Oost-Antarctica. Van bij de start werd duidelijk dat dit een uitzonderlijke tocht zou worden. Gedwongen door ongewoon zwaar terrein met metershoge sastrugi (sneeuwduinen) en extreme weersomstandigheden beslisten beide poolreizigers om tien dagen na de officiële start de expeditie tijdelijk te onderbreken en opnieuw op te starten vanop een andere locatie. Dat bleek een verstandige beslissing. De tweede start op 22 november verliep zonder noemenswaardige problemen in een veel toegankelijker terrein en gaf beide poolreizigers de spreekwoordelijke wind in de zeilen op weg naar het onbekende.
Dixie Dansercoer en Sam Deltour hebben met Antarctic ICE grenzen verlegd in de meest veelzijdige betekenis van het woord. Exact 100 jaar nadat Roald Amundsen als eerste mens de Zuidpool bereikte, beslisten beide Belgen een fenomenale uitdaging aan te gaan. Na een eeuw exploreren en avonturieren op het Antarctische continent bleef Oost-Antarctica immers nog steeds onbekend terrein. Tot op heden had niemand de uitdaging ooit aangedurfd om dit laatste stukje niet verkende planeet te exploreren hoog op het barre Antarctisch Plateau (gemiddeld 3.000 meter boven de zeespiegel, laagste temperatuur ooit gemeten: -89,2°C).
Dixie Dansercoer: “Met het verleggen van grenzen houden we niet alleen onze Belgische pooltraditie als pioniers recht, maar dragen we met trots ons entrepreneurship wereldwijd uit.”
Tijdens een belangrijk stuk van de tocht verkenden beide poolreizigers een compleet nieuwe expeditieroute doorheen het onbekende Antarctisch Plateau. Die route bracht hen in een voorheen nooit geëxploreerd gebied waar ze het uiterste van zichzelf hebben moeten geven om te kunnen overleven: extreem koude temperaturen (tot - 80° C windchill), sneeuwophopingen (sastrugi) tot 3 meter hoog en onvoorspelbare windpatronen. Sam Deltour: “We hebben ons in het onbekende gestort, terrein betreden dat geen levend wezen ooit mocht aanschouwen. Ondanks een uitgebreide en grondige voorbereiding moet je bij dergelijke expedities met het onverwachte op stap. Statistisch onmogelijk lange periodes zonder wind, eindeloze sastrugizones, het menselijk lichaam dat hier niet voor gemaakt is en de bijhorende pijn, het maakt allemaal deel uit van het dna van een expeditie die grenzen wil verleggen. Ik ben mezelf tegengekomen. Als kind droomde ik hardop van dergelijk expedities, de werkelijkheid was veel harder dan mijn stoutste dromen.”
Bij de voorbereiding van de expeditie hadden Dixie en zowat met zowat alle mogelijke scenario’s rekening gehouden, behalve met de alomtegenwoordige ‘sastrugi’, vaak messcherpe sneeuwduinen en ijsophopingen, gevormd door de wind. Elke Antarctica-expeditie komt vroeg of laat in contact met sastrugizones, maar Dixie en Sam hadden er niet op gerekend zo vaak deze sneeuw- en ijssculpturen op hun route aan te treffen. De aanwezigheid van de sastrugi bepaalde in belangrijke mate de moeilijkheidsgraad van het terrein en maakte het kiten tot een complexe en hachelijke onderneming. De knieën van beide poolreizigers kregen het hierdoor ook uitermate zwaar te verduren, net als de sledes en de ski’s. “Vertrouwen, rust en overgave waren de sterkste wapens om de vele hindernissen op ons pad te overwinnen”, stelt Sam Deltour.
Na 70 intensieve dagen op het ijs en een afstand afgelegd te hebben van maar liefst 4829,4 km (positie: 70° 14 ‘ 11 S – 97° 58 ‘ 28 E) braken Dixie Dansercoer en Sam Deltour het wereldrecord van de langste niet-bevoorrade en niet-gemotoriseerde expeditie op Antarctica. Een buitengewone prestatie. Tot op vandaag was deze afstand nog nooit zonder bevoorrading afgelegd tijdens een expeditie. Het vorige record van 4804 km stond op naam van de Noorse explorator Rune Gjeldnes en dateert van februari 2006. Net als Dixie & Sam maakte ook Gjeldnes maximaal gebruik van kites en sledes om de afstand zonder bevoorrading te kunnen overbruggen. Dixie Dansercoer: “Het kunnen realiseren van de langst mogelijke poolexpeditie in volledige autonomie is de natuurlijke optelsom van een perfecte voorbereiding, ervaring om op terug te vallen, onwrikbaar teamwork tussen Sam en mezelf, en het kunnen rekenen op een stevig back office. Doorzettingsvermogen dat hand in hand gaat met een onstuitbare wil om een droom tot realiteit te maken heeft ons het hoofd doen bieden aan het moeilijkste terrein en aan probleemsituaties die vaak onoverkomelijk leken.”
Uniek aan de expeditie was de samenwerking tussen de ervaren poolreiziger Dixie Dansercoer en de 26-jarige ambitieuze geneeskundestudent Sam Deltour. Voor Sam was dit de eerste grote poolexpeditie, alhoewel extreme tochten hem niet vreemd zijn. In 2010 behaalde hij als eerste Belg en jongste deelnemer de eindmeet van zowel de Yukon Quest als de Iditarod in Alaska, de twee bekendste en meest tot de verbeelding sprekende sledehondenwedstrijden ter wereld, 1.600 km lang. Dixie Dansercoer ondernam reeds tal van expedities naar de poolgebieden. Zo trok hij samen met partner Alain Hubert in 1997-1998 over de Zuidpool. In 99 dagen legden ze toen samen 3.924 kilometer af, wat toen de langste autonome kite-expeditie op Antarctica was.
Enkel door intensieve samenwerking gedurende meer dan 70 dagen in vaak onmenselijke omstandigheden konden Sam en Dixie deze ambitieuze uitdaging tot een goed einde brengen. Sam Deltour over dit krachtige teamwerk: “Wij waren een geolied team, een hecht team. Respect, begrip, motivatie, hoop en kracht gleden moeiteloos over en weer en maakten van één plus één drie. Er was plaats voor humor in de tent maar alle acties werden met een dodelijke efficiëntie uitgevoerd. Dit heeft zich vertaald in een wereldrecord en dat hebben we niet cadeau gekregen. Vier jaar geleden al is Dixie gestart met de eerste voorbereidingen van deze expeditie.”
De expeditie was niet enkel grensverleggend op avontuurlijk en menselijk vlak. Ook de nieuwe ontwerpen van de sledes hebben met glans de test doorstaan en de hele tocht goed stand gehouden, ondanks het moeilijke en onvoorspelbare terrein. De body van de sledes, ontworpen en gemaakt door het Noorse Acapulka, is samengesteld uit zowel Kevlar als carbon vezels. Tijdens de tocht hebben beide poolreizigers wel een aantal reparaties aan de sledes moeten uitvoeren, onder meer aan de glijders die flink te lijden hadden onder het extreem zware sastrugiterrein. Elke slede was geladen met een deel van het expeditiemateriaal: een tent, kampeeruitrusting, voeding, kites, kledij en tal van andere benodigdheden. Per slede trokken Dixie en Sam een gewicht van meer dan 200 kg. bij de start van de expeditie. Na afloop was dit gewicht geslonken tot nog 100 kg.
Innovatief was ongetwijfeld ook de aanpak van de voedingspakketten in nauwe samenwerking met Frank Fol. De gerenommeerde groentekok bereidde gevarieerde en voedzame maaltijden samen met diëtisten en gezondheidsspecialisten. Ook die aanpak was op zijn minst baanbrekend: dagelijks een wisselend menu bestaande uit een ontbijt, twee maaltijden voor overdag en een avondrecept. De lekkere, voedzame en evenwichtige maaltijden hebben dan ook mee bijgedragen tot de succesvolle afloop van de expeditie.
In de sledes namen Dixie en Sam 13 verschillende kites mee, grote zeilen om de wind te kunnen vangen op zowel lage als grote hoogte. De grootste kite heeft een oppervlakte van maar liefst 50m2 en hangt aan een lijn met een maximale lengte van 200 meter. Alle kites werden specifiek voor deze expeditie ontworpen. De progressiekites (6m, 9m, 11m en 14m) van het merk Ozone zijn specifiek ontworpen voor het kiten op sneeuw met ski’s of snowboard. Sam en Dixie tonen zich na afloop uitermate tevreden over de performantie van de kites: “Zonder de stevige en betrouwbare Ozone-kites hadden we nooit kunnen realiseren wat we nu wel bereikt hebben. Wind heb je nodig om afstand af te leggen met kites, maar teveel wind kan het kiten tot een gevaarlijke operatie maken. Het was dus voortdurend oppassen geblazen. ”
Tijdens de tocht hebben Sam en Dixie 100% gebruik gemaakt van de wind om vooruitgang te boeken. Dagelijks legden beiden gemiddeld 68 km af op een hoogte van meer dan 3000 meter, dit is een stuk meer dan de vooraf geplande 60 km per dag. De dagelijkse weervoorspellingen van weather4expeditions waren van onschatbare waarde voor het bijsturen van de dagelijkse route, rekening houdend met factoren als windrichting- en sterkte, neerslag en mogelijke white outs. ”Op basis van windcirculatie en in samenwerking met wetenschappers van de KU Leuven hadden we een heel nieuwe route uitgestippeld zodat we ons het grootste deel van de tocht met kites konden voortbewegen. Enkel op die manier konden we deze hallucinant grote afstand in volledige autonomie overbruggen”, stelt Dansercoer. Maar de realiteit op het terrein bleek vaak anders uit te draaien dan de windmodellen lieten voorspellen. Op bepaalde momenten bleef het verrassend windstil, op andere verraste de wind de poolreizigers door af te wijken van de beschikbare modellen in intensiteit en richting. “Maar net dat maakt integraal deel uit van het avontuur. Door de heersende modellen op het terrein uit te testen, stel je je bloot aan de meest onbekende en extreme omstandigheden, maar verwerf je meteen ook een uniek inzicht in weerpatronen en alle factoren die die patronen kunnen beïnvloeden”, besluit Dansercoer.
Dixie Dansercoer en Sam Deltour gingen op Antarctica niet alleen op zoek naar records, maar hopen tevens een bijdrage te kunnen leveren tot nieuwe wetenschappelijke klimaatinzichten. Op regelmatige tijdstippen hebben de poolreizigers metingen uitgevoerd van wind, neerslag, vochtigheidsgraad en wolken. “Deze unieke reeks van waarnemingen in een gebied waar nooit een levend wezen is geweest, is op zich zeer waardevol en zal ons meer inzicht bieden in de atmosferische en klimatologische processen in Oost-Antarctica”, stipt meteoroloog Marc De Keyser aan. Het wetenschappelijk onderzoek gebeurt in samenwerking met universiteiten van over de hele wereld waaronder ook vorsers van de Katholieke Universiteit Leuven. “Met onze expeditie kunnen we het belang van de zuidelijke ijsmassa als klimaatregulator aantonen én zelfs nog een stuk verder gaan”, zegt Deltour. “Deze metingen kunnen wetenschappers straks nog meer inzicht bieden in de rol van valwinden die over en rond het ijs circuleren. De metingen gebeurden met specifieke meetstations die we gedurende periodes van één uur aan een 1-lijnskite op vaste hoogtes bevestigden. Op regelmatige basis stuurden we deze gegevens via satellietverbinding door naar het expeditiehoofdkwartier.”
Tijdens hun recordpoging namen Dixie en Sam een camera mee waarmee zij hun activiteiten en de omgeving in 3D in beeld brachten Dit is uniek, want niemand bracht ooit driedimensionaal filmmateriaal terug van op Oost-Antarctica. Deze filmbeelden worden verwerkt in een unieke documentaire die in het najaar wordt uitgebracht. Voor de productie van de documentaire slaat Antarctic ICE de handen in elkaar met AXA België.
Mobistar is de exclusieve partner van de Antarctic ICE-Expeditie. Mobistar bevestigt hiermee zijn ambitie om op vlak van duurzame ontwikkeling een voortrekkersrol te spelen. Mobistar zal in de komende 10 jaar zijn carbon footprint met 50% verminderen. “De expeditie ligt perfect in lijn met onze bedrijfswaarden, onze producten, onze ambities als beste ICT-werkgever en ons beleid van maatschappelijk verantwoord ondernemen”, zegt Olivier Ysewijn, Chief Strategy Officer van Mobistar. “Het is een uniek project op zowel technologisch, menselijk als wetenschappelijk vlak. En het zijn twee Belgen die dit gigantisch avontuur tot een goed einde gebracht hebben. Daar mogen we best fier op zijn.”
Eveneens beschikbaar voor de pers